Bố trí ánh sáng
Nguồn sáng tự nhiên:
Với tranh tả thực, họa sĩ đã định sẵn nguồn sáng khi sáng tác, tức là có sự phân biệt mức độ sáng tối trên tranh. Thông thường, nguồn sáng trong tranh tả thực được đặt ở góc trên bên trái, điều này có thể làm cho chủ thể trên bức tranh nổi bật lên, tác động mạnh mẽ hơn đến cảm giác của người xem. Vì vậy ở trong phòng, vị trí treo tranh nên chọn trên vách tường bên trái trong phòng (vách tường bên phải kết hợp với cửa sổ thành góc 90^o). Như thế, nguồn sáng tự nhiên bên ngoài cửa sổ và nguồn sáng nhân tạo trên bức tranh sẽ hài hòa thống nhất với nhau và cho cảm giác chân thực. Nếu ngược lại, các nguồn sáng sẽ đối chọi nhau và làm giảm đi hiệu quả nghệ thuật của bức tranh.

Nguồn sáng nhân tạo:
Khi không thể thưởng thức tranh với nguồn sáng tự nhiên, người ta phải dùng đến nguồn sáng nhân tạo. Trong trường hợp này tốt nhất là sử dụng bóng đèn dây tóc hoặc đèn chuyên dụng để rọi tranh, vì loại đèn này có quang phổ rộng gần với ánh sáng mặt trời. Nếu dùng các loại đèn khác, cần phải xem xét hệ số phản ảnh độ trung thực của màu.

Vị trí treo và đứng ngắm tranh
Tầm nhìn bình thường của con người là khi phần đầu không chuyển động, ánh mắt nhìn thẳng về trước và trong phạm vi có hình nón tạo góc 60o. Vì vậy độ cao treo tranh lý tưởng nhất là cách mặt nền trong khoảng 1,5m - 2m. Tranh (có khung) tạo nên góc 15 - 30o với vách tường phía sau là thích hợp nhất. Treo tranh như thế là thích hợp nhất với tầm nhìn của con người, đồng thời có thể tránh được các nguyên nhân khác làm ảnh hưởng đến thị giác, và có được hiệu quả thưởng thức cao nhất.
Khoảng cách tối thiểu khi đứng ngắm tranh là bằng 2,5 lần chiều cao khung tranh, ở khoảng cách như thế thì người xem mới có thể bao quát được toàn bộ bức tranh.
Đồng thời, khi chọn các tác phẩm tranh phải xem xét đến không gian nơi treo tranh lớn hay nhỏ, nếu như không gian đã nhỏ lại còn treo lên một bức tranh lớn thì sẽ khiến người ta càng có cảm giác chật hẹp hơn, sự ức chế sẽ tăng thêm. Thực tế là nếu như để lại một khoảng tường rộng chung quanh bức tranh sẽ khiến cho tranh được nổi bật hơn.

Nghệ thuật treo tranh trong từng không gian
Với mỗi một không gian phòng ốc khác nhau, người ta phải chọn treo những bức tranh phù hợp tương ứng. Như phòng ngủ là nơi nghỉ ngơi thì chọn tranh có màu sắc nhạt, trang nhã, chủ đề yên tịnh, an bình, và không nên chọn khổ tranh quá lớn. Treo một bức tranh tĩnh vật trái cây màu sắc rực rỡ nơi phòng ăn của gia đình thì sẽ có tác dụng kích thích ăn uống của con người. Bức tranh phải phù hợp với phong cách trang trí và các đồ nội thất bày ở hiện trường, điều này rất quan trọng, thậm chí ngay cả đến chất liệu và màu sắc của khung tranh cũng ảnh hưởng đến toàn bộ cảm giác về bức tranh.
Từ đây có thể thấy được rằng muốn làm tốt công việc bố trí tranh ảnh trong phòng thì cần phải có sự hiểu biết tương đối về những thủ pháp thể hiện truyền thống. Tranh phong cách Á đông thường vận dụng ngụ ý tượng trưng. Như tranh vẽ cây tre, không những là để thể hiện cảnh sắc tự nhiên, mà còn là dùng để ca ngợi đức tính cao thượng, tầm nhìn xa rộng của người quân tử… Do đó cần chọn lựa tranh có nội dung đề tài phù hợp với độ tuổi và nghề nghiệp của chủ nhân từng nhà, từng phòng. Nếu như những tác phẩm thư pháp có chủ đề về việc “trồng người” mà treo trong nhà của một người làm nghề dạy học thì thật sự là rất tuyệt.

Một số “công thức” có thể tham khảo
Các đồ nội thất đặt ở khu vực thư giãn được làm bằng mây như ghế mây, bàn mây... thì kết hợp với những bức tranh có màu sắc vui tươi như tranh phong cảnh biển, bầu trời... sẽ càng tạo nên cảm giác thư giãn hơn cho không gian.
Với ghế sofa bọc vải thì không nên sử dụng những tác phẩm tranh có quá nhiều đường nét ngang dọc, tranh hoa cỏ cũng không thích hợp, bởi vì thông thường trên mặt vải của sofa cũng đã có rất nhiều họa tiết hoa nhỏ. Trong trường hợp này, sử dụng những bức tranh phong cảnh là thích hợp nhất.
Với sofa bọc da thì thích hợp với các tác phẩm có khung tranh màu nhũ vàng đậm, hoặc màu nhũ bạc nhạt, điều này có thể nâng cao cảm giác về chất liệu trong không gian.
Các đồ nội thất bằng kim loại, thủy tinh mang xu hướng hiện đại, hoặc các đồ nội thất dạng làm bằng ống inox, các đồ có màu lạnh thì thích hợp với các khung tranh có gam màu bạc, và kết hợp với những tranh có nội dung trừu tượng là thích hợp nhất, các tranh về kiến trúc cũng thích hợp sử dụng trong trường hợp này.

Treo tranh ở những không gian bất ngờ nhất
Những nhà có không gian nhỏ hẹp có thể trang trí bằng những tác phẩm tranh vẽ nhỏ và sống động, nhưng thật ra nếu để ý hơn thì những góc nhỏ trong nhà như gầm cầu thang, nơi góc khuất hành lang, những khúc quanh trong gian phòng, hay thậm chí là bên trong toilet cũng có thể thực hiện một số trang trí. Đừng xem thường những nơi như thế này, nó có thể cho bạn cơ hội bất kỳ lúc nào cũng được thưởng thức những tiểu cảnh tinh tế.

Bài: Bùi Chí Công
Ảnh: Trọng Nhân và Tư liệu